نظام رتبه‌بندی لایدن
این رتبه بندی توسط مرکز مطالعات علوم و فناوری (CWTS) دانشگاه لایدن هلند که یکی از معتبرترین مراکز رتبه بندی جهان می‌باشد، ایجاد شده است. بر خلاف سایر نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاههای جهان، رتبه‌ای واحد محاسبه نمی‌کند بلکه بر اساس اصول پیشرفته علمی و شاخص‌های پیشرفته علم‌سنجی و بر پایه آثار پژوهشی نمایه شده در پایگاه استنادی Web of Science شرکت کلاریویت آنالیتیکس، سالیانه وضعیت علمی دانشگاههای جهان را با معیارها و شاخص‌های نظام لایدن رتبه‌بندی می‌کند.
داده‌های نظام رتبه‌بندی لایدن سال 2023 بر پایه آثار پژوهشی هسته (مقالات و مقالات مروری) نمایه شده در نمایه‌های استنادی علوم، علوم اجتماعی، هنر و علوم انسانی پایگاه Web of Science که در طول سال‌های 2018 الی 2021 منتشر شده‌اند قرار دارد.
منظور از آثار پژوهشی هسته انتشاراتی است که در مجلات علمی بین‌المللی هسته چاپ شده و قابلیت محاسبه تحلیل استنادی را دارا هستند. این انتشارات به زبان انگلیسی منتشر شده، دارای نویسنده یا نویسندگان مشخصی هستند و باز پس گرفته (Retracted) نشده‌اند. منظور از مجلات هسته آن‌دسته از مجلات بین‌المللی است که دارای نویسندگانی از کشورهای مختلف می باشد و حاوی رفرنس‌های زیادی به سایر مجلات هسته و در نتیجه مناسب برای تحلیل‌های استنادی می باشد.
سطح آستانه جهت محاسبه جایگاه هر دانشگاه در نظام رتبه‌بندی لایدن 2023، برخورداری حداقل 800 مقاله به نام هر دانشگاه در پایگاه فوق است. شایان ذکر است که روش اختصاص هر مقاله به دانشگاه، به شیوه Fractional Counting محاسبه می‌شود و به مقالاتی که با همکاری بیشتر از یک دانشگاه تهیه شده باشند وز‌ن‌های مختلف اختصاص می‌دهد. این داده‌ها توسط مرکز مطالعات علوم و فناوری به روش‌های مختلف نظیر تطبیق استنادی، کدگذاری جغرافیایی، دسترسی باز، و تنوع جنسیت نویسندگان آثار پژوهشی غنی سازی می‌شوند. در رتبه‌بندی سال 2023 تمامی استنادات (بغیر از خود استنادی) به آثار پژوهشی تا انتهای سال 2021 محاسبه شده‌اند. میزان خوداستنادی در محاسبه شاخص‌ها در نظر گرفته نمی‌‌شود.
حضور دانشگاههای ایران از سال 2013 به بعد در نظام رتبه‌بندی لایدن که یکی از معتبرترین و علمی‌ترین نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها در سطح جهان محسوب می‌شود نشان دهنده رشد کمی و کیفی تولیدات علمی و افزایش مشارکت علمی دانشگاههای ایران و مؤید رؤیت‌پذیری این دانشگاه‌ها در سطح جهان است. در جدول زیر معیارها و شاخص‌های کلی نظام رتبه‌بندی لایدن به شرح ذیل آورده شده است:
|
رتبه بندی لایدن
|
|
شاخص
ها
|
تنوع
جنسیتی
|
دسترسی
آزاد به انتشارات
|
دیپلماسی
علمی
همکاری
علمی
|
مرجعیت
علمی
تاثیر علمی
|
|
تعداد کل
نویسندگان دانشگاه
|
تعداد کل
انتشارات دانشگاه
|
تعداد کل
انتشارات دانشگاه
|
تعداد کل
انتشارات دانشگاه
|
|
به تفکیک جنسیت
(تعداد کل نویسندگان دانشگاه به تفکیک جنسیت)
|
انتشارات
دسترسی آزاد
(تعداد و
نسبت انتشارات دانشگاه که بصورت دسترسی ازاد منتشر شده اند)
|
همکاری
علمی
(تعداد کل
و نسبت انتشارات دانشگاه که با یک یاچند سازمان دیگرنوشته شده باشد)
|
مقالات 5
درصد برتر
(تعدادو
نسبت مقالات دانشگاه که در مقایسه با سایر انتشارات هم حوزه موضوعی و سال یکسان
متعلق به5 درصد برتر از نظر میزان استناد هستند)
|
|
نسبت
نویسندگان مرد
نسبت
نویسندگان مرد به کل نویسندگان و کل نویسندگان
زن و مرد
|
انتشارات
دسترسی آزاد هیبرید
(تعداد و نسبت انتشارات دانشگاهکه بصورت دسترسی آزاد ترکیبی منتشر شده اند)
|
همکاری بین
المللی
(تعداد کل
و نسبت انتشارات دانشگاه که با دو یا چند کشور نوشته شده باشد)
|
مقالات 10
درصد برتر
(تعدادو
نسبت مقالات دانشگاه که در مقایسه با سایر انتشارات هم حوزه موضوعی و سال یکسان
متعلق به 10 درصد برتر از نظر میزان استناد هستند
|
|
نسبت
نویسندگان زن
نسبت
نویسندگان زنبه کل نویسندگان و کل نویسندگان
زن و مرد
|
انتشارات
دسترسی آزاد برنز
تعداد و
نسبت انتشارات دانشگاه که بصورت دسترسی آزاد برنز منتشر شده اند)
|
همکاری
علمی با فاصله جغرافیایی کمتر از 100 کیلومتر
تعداد کل و
نسبت انتشارات دانشگاهبا همکاری علمی با فاصله جغرافیایی کمتر از 100 کیلومتر
|
مقالات 10
درصد برتر
(تعدادو
نسبت مقالات دانشگاه که در مقایسه با سایر انتشارات هم حوزه موضوعی و سال یکسان
متعلق به 10 درصد برتر از نظر میزان استناد هستند
|
|
|
انتشارات
دسترسی آزاد سبز
تعداد و
نسبت انتشارات دانشگاه که بصورت دسترسی آزاد سبز منتشر شده اند)
|
تعداد کل و نسبت انتشارات دانشگاه با همکاری علمی با فاصله بیش از
5000کیلومتر
|
مجموع و
میانگین تعداد انتشارات یک دانشگاه
TCS,MCS
|
|
|
انتشارات
دسترسی آزاد نامشخص
( تعداد و
نسبت انتشارات دانشگاه که دسترسی آزاد مشخصی ندارند)
|
|
مجموع و
میانگین تعداد انتشارات دانشگاه که بر اساس رشته و سال انتشار نرمال شده اند
|
نظام‌های رتبه‌بندی لایدن به تفکیک سال