رتبهبندی دانشگاهها بر اساس عملکرد تحصیلی یا سیستم URAP (University Ranking by Academic Performance)
موسسه تحقیقاتیURAP از سال ۲۰۰۹ در ترکیه شروع بکار نموده است.این موسسه، دانشگاههای جهان را از حیث عملکرد علمی و بر اساس تحلیلهای کتابسنجی و علم سنجی ارزیابی و رتبه بندی مینماید. این موسسه هر سال حدود ۳۰۰۰ دانشگاه را ارزیابی و پس از بررسی اطلاعات آنها، دانشگاههای برتر را رتبه بندی مینماید و به این ترتیب با پوشش حدود ۱۲% از کلیه موسسات آموزش عالی جهان یکی از جامعترین سیستمهای رتبه بندی دانشگاهی در سطح جهان را ایجاد نموده است.
در ایران نیز دانشگاههایی مانند دانشگاه تهران به عنوان برترین مؤسسه ملی در این نظام جای دارند و تعداد مؤسسات ایرانی حضور قابل توجهی در این رتبهبندی دارند که سال به سال افزایش مییابد. این رتبهبندی با هدف ارائه اطلاعات دقیق درباره کیفیت عملکرد علمی دانشگاهها به ذینفعانی مانند دانشجویان، مدیران دانشگاهها و سیاستگذاران تدوین شده است.
شاخصهای مهم URAP
این شاخصها نمایانگر کیفیت و کمیت عملکرد علمی دانشگاهها در پنج سال اخیر هستند و دانشگاهها را در سطح جهانی مقایسه میکنند.
سیستم رتبهبندی دانشگاهها بر اساس عملکرد تحصیلی URAP از شش شاخص اصلی برای وزندهی و رتبهبندی دانشگاهها استفاده میکند که هر کدام وزن مشخصی دارند. وزندهی این شاخصها معمولاً به شرح زیر است:
1. تعداد مقالات منتشر شده (Article Count) – وزن: ۲۵٪
2. تعداد استنادها (Citation Count) – وزن: ۲۵٪
3. تعداد مدارک علمی تولید شده (Total Documents) – وزن: ۲۵٪
4. مجموع تأثیر مجلات علمی (Journal Impact) – وزن: کمتر از شاخصهای قبلی، اما تأثیرگذار
5. مجموع تأثیر استنادی مجلات (Citation Impact)
6. همکاریهای بینالمللی (International Collaboration)
وزن دقیق شاخصهای تأثیر مجلات و همکاریهای بینالمللی ممکن است کمتر از شاخصهای اصلی تعداد مقالات و استنادها باشد و بسته به نسخه نظام رتبهبندی کمی متفاوت باشد، ولی تمرکز اصلی بر سه شاخص اول با سهم بیشتری در وزندهی است.
به طور کلی مجموع وزنها به گونهای تنظیم میشوند که اهمیت هر شاخص به طور متناسب در نمره نهایی دانشگاه لحاظ شود. این وزنها به دانشگاهها بر اساس عملکرد آنها در هر شاخص خاص داده میشود و سپس ترکیب نهایی رتبهبندی را شکل میدهند.